I. Süleyman'ın tahta geçmesinden kısa bir süre sonra Şam Beylerbeyi Canberdi Gazali, Süleyman'ın padişahlığını tanımadı ve hükümdarlığını ilan ederek isyan başlattı. Merkezden gönderilen Ferhad Paşa komutasındaki birlikler, Zülkadriye Eyaleti'nde
bulunan kuvvetler ve Şam'daki kuvvetlerin etkinlikleri sonucunda Şam
yakınlarındaki Mastaba adlı bölgede, 27 Ocak 1521 tarihinde yapılan
çarpışmalar sonucunda Gazali'nin yenilmesi ve öldürülmesiyle isyan
bastırıldı.
Süleyman ilk seferini 19 Mayıs 1521'de, Macaristan Krallığı'nın yönetimindeki Belgrad (o dönemdeki adı Nándorfehérvár) üzerine yaptı.Çevresindeki Böğürdelen, Zemun ve Salankamen şehirlerinin alınmasının ardından 1 Ağustos günü kuşatılan şehir,29 Ağustos 1521 tarihinde fethedildi.Bu sayede Avrupa'da gerçekleştirilebilecek fetih ve seferler için önemli bir merkez alınmış oldu. Fetih hakkında Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'nun İstanbul elçisi; "Belgrad'ın ele geçirilmesi, Macaristan Krallığı'nın çöküşüne sebep olan olayların başlangıcıydı. II. Lajos'un ölümü, Budin'in ele geçirilişi ve Transilvanya'nın işgaliyle devam eden süreçte Macaristan İmparatorluğu yıkılmış ve diğer ülkeleri de benzer sonu yaşayacağına dair bir korku sarmıştı." şeklinde yorum yapmıştı.Ertesi yıl Süleyman, Hospitalier Şövalyeleri'nin bulunduğu Akdeniz adası Rodos'a karadan sefer düzenledi. Osmanlı Donanması ise, haziran 1522'de adanın "Cem Bahçesi" körfezine demir attı.Süleyman da 28 Temmuz günü adaya çıktı.Yaklaşık 100.000 kişi ve 400 gemiden oluşan Osmanlı ordusu,5 ay 28 gün süren kuşatma sonucunda, 20 Aralık 1522'de şövalyelerin başı Philippe Villiers de L'Isle-Adam'ın teslim koşullarını kabul etmesiyle birlikte adanın hakimiyetini ele geçirdi.Adada Hıristiyan kimliğiyle yaşayan Cem Sultan'ın şehzadesi Murad ile oğulları boğduruldu, eşi ve iki kızı İstanbul'a gönderildi.Rodos'un alınmasının ardından şövalyelerin elinde bulunan Bodrum, Tahtalı ve Aydos kaleleri ile İstanköy ve Sömbeki adaları da alındı.
Ocak 1523'te İstanbul'a dönüşünün ardından Süleyman, saltanatının ilk üç yılında görev yapan Sadrazam Pirî Mehmed Paşa'yı emekliye ayırdı. 27 Haziran 1523 günü ise hasodabaşısı İbrahim Ağa'yı sadrazam olarak atadı. Sadrazamlığa ek olarak kendisine Rumeli Beylerbeyliği'nin yönetimini de verdi. Sadrazamlık yetkisinin kendisine verilmesini bekleyen ikinci vezir Ahmed Paşa, vali olarak atandığı Mısır'da 1524 yılında isyan çıkararak bağımsızlığını ilan etti.Ahmed Paşa'nın öldürülmesiyle isyan bastırıldı ve Sadrazam İbrahim Paşa, Mısır'ı düzene sokmakla görevlendirildi.
Mart 1525'te, Süleyman'ın Kâğıthane'de avlandığı sırada yeniçeriler şehirde ayaklanma başlattılar.Kısa sürede bastırılan ayaklanma sonrasında Yeniçeri Ağası Mustafa Ağa, kâhyası Kıran Bali ile Reis-ül Küttab Haydar idam edildi.Mısır'ı düzene koyan İbrahim Paşa ise 6 Eylül 1525 günü İstanbul'a döndü.Bu dönemde İstanbul'a gelen Fransa elçisi Jean Frangipani, Pavia Muharebesi sonrası Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na esir düşen Kral I. François için, kralın annesi Louise de Savoie'un ricası üzerine Süleyman'dan yardım istedi. Yazdığı mektupla yardım sözü veren Süleyman; önce Sadrazam İbrahim Paşa'yı gönderdi, 23 Nisan 1526'da ise orduyla birlikte Macaristan'a hareket etti. İbrahim Paşa komutasındaki kuvvetler, Petrovaradin ve İyluk şehirleriyle on bir kale ele geçirdikten sonra, Özek kalesini de aldı.Öte yandan Bosna beyleri de Sirem bölgesindeki bazı kaleleri ele geçirmişti.Macaristan Kralı II. Lajos'un liderliğindeki ordu ile Tuna kıyısındaki Mohaç düzlüğünde karşılaşan Osmanlı ordusu, 29 Ağustos 1526 günü yapılan muharebeyi kazanarak Doğu Avrupa'daki Macar direncini kırdı.Lajos ise muharebeden kaçan bazı askerlerle birlikte bataklıkta boğularak hayatını kaybetti.Osmanlı ordusu yürüyüşüne devam ederek, 20 Eylül günü Budin'e girdi.Şehrin anahtarını alan ve yaklaşık on dört gün boyunca kral sarayında kalan Süleyman, dönüşte Segedin ve bazı şehirleri de alarak 21 Eylül'de Peşte'ye geçti ve Macaristan'ın başına Erdel Voyvodası János Szapolyai'yi getirdi.Macaristan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanması ve Fransız-Osmanlı ittifakıyla 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve yaklaşık yedi ay süren sefer sonunda, 13 Kasım 1526 tarihinde İstanbul'da zafer alayı düzendi.1526-27 yıllarında, Anadolu'da çıkan Baba Zünnun ile Kalender Çelebi isyanları; 1527 yazında bastırıldı. Birkaç ay sonra İranlı Molla Kaabız, vaazlarında İsa peygamberin bütün peygamberlerden üstün olduğu fikrini dile getirdiğinden Sünni ulemanın tepkisini çekti ve bu sebeple divanda yargılandı.Ancak fikirlerinden vazgeçmeyen Molla Kaabız idam edildi.Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın kardeşi Avusturya Arşidükü Ferdinand, János Szapolyai'nin krallığını tanımayarak kendini Macaristan Kralı ilan etti. Kısa bir süre sonra Ferdinand, János Szapolyai'nin kuvvetlerini yenilgiye uğratarak Budin'i ele geçirdi ve vergi ödemesi karşılığında kendisinin Macaristan Kralı olarak tanınmasını istedi.Ancak bunu reddeden Süleyman, 10 Mayıs 1529'da yeni bir sefere çıkarken, Sadrazam İbrahim Paşa'ya da serasker unvanı verdi.Kısa süre sonra Budin teslim oldu ve yönetimi tekrardan János Szapolyai'ye verildi. Hemen ardından Estergon'u almayı başaran Osmanlı ordusu, 1529 eylülünde Viyana'yı kuşattı. Ancak hava şartlarının elverişsizliği ve mühimmat bakımından kuşatma için hazırlıksız olunması sebepleriyle kuşatma kaldırıldı ve ordu, 16 Aralık 1529'da İstanbul'a döndü.
Süleyman ilk seferini 19 Mayıs 1521'de, Macaristan Krallığı'nın yönetimindeki Belgrad (o dönemdeki adı Nándorfehérvár) üzerine yaptı.Çevresindeki Böğürdelen, Zemun ve Salankamen şehirlerinin alınmasının ardından 1 Ağustos günü kuşatılan şehir,29 Ağustos 1521 tarihinde fethedildi.Bu sayede Avrupa'da gerçekleştirilebilecek fetih ve seferler için önemli bir merkez alınmış oldu. Fetih hakkında Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'nun İstanbul elçisi; "Belgrad'ın ele geçirilmesi, Macaristan Krallığı'nın çöküşüne sebep olan olayların başlangıcıydı. II. Lajos'un ölümü, Budin'in ele geçirilişi ve Transilvanya'nın işgaliyle devam eden süreçte Macaristan İmparatorluğu yıkılmış ve diğer ülkeleri de benzer sonu yaşayacağına dair bir korku sarmıştı." şeklinde yorum yapmıştı.Ertesi yıl Süleyman, Hospitalier Şövalyeleri'nin bulunduğu Akdeniz adası Rodos'a karadan sefer düzenledi. Osmanlı Donanması ise, haziran 1522'de adanın "Cem Bahçesi" körfezine demir attı.Süleyman da 28 Temmuz günü adaya çıktı.Yaklaşık 100.000 kişi ve 400 gemiden oluşan Osmanlı ordusu,5 ay 28 gün süren kuşatma sonucunda, 20 Aralık 1522'de şövalyelerin başı Philippe Villiers de L'Isle-Adam'ın teslim koşullarını kabul etmesiyle birlikte adanın hakimiyetini ele geçirdi.Adada Hıristiyan kimliğiyle yaşayan Cem Sultan'ın şehzadesi Murad ile oğulları boğduruldu, eşi ve iki kızı İstanbul'a gönderildi.Rodos'un alınmasının ardından şövalyelerin elinde bulunan Bodrum, Tahtalı ve Aydos kaleleri ile İstanköy ve Sömbeki adaları da alındı.
Ocak 1523'te İstanbul'a dönüşünün ardından Süleyman, saltanatının ilk üç yılında görev yapan Sadrazam Pirî Mehmed Paşa'yı emekliye ayırdı. 27 Haziran 1523 günü ise hasodabaşısı İbrahim Ağa'yı sadrazam olarak atadı. Sadrazamlığa ek olarak kendisine Rumeli Beylerbeyliği'nin yönetimini de verdi. Sadrazamlık yetkisinin kendisine verilmesini bekleyen ikinci vezir Ahmed Paşa, vali olarak atandığı Mısır'da 1524 yılında isyan çıkararak bağımsızlığını ilan etti.Ahmed Paşa'nın öldürülmesiyle isyan bastırıldı ve Sadrazam İbrahim Paşa, Mısır'ı düzene sokmakla görevlendirildi.
Mart 1525'te, Süleyman'ın Kâğıthane'de avlandığı sırada yeniçeriler şehirde ayaklanma başlattılar.Kısa sürede bastırılan ayaklanma sonrasında Yeniçeri Ağası Mustafa Ağa, kâhyası Kıran Bali ile Reis-ül Küttab Haydar idam edildi.Mısır'ı düzene koyan İbrahim Paşa ise 6 Eylül 1525 günü İstanbul'a döndü.Bu dönemde İstanbul'a gelen Fransa elçisi Jean Frangipani, Pavia Muharebesi sonrası Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na esir düşen Kral I. François için, kralın annesi Louise de Savoie'un ricası üzerine Süleyman'dan yardım istedi. Yazdığı mektupla yardım sözü veren Süleyman; önce Sadrazam İbrahim Paşa'yı gönderdi, 23 Nisan 1526'da ise orduyla birlikte Macaristan'a hareket etti. İbrahim Paşa komutasındaki kuvvetler, Petrovaradin ve İyluk şehirleriyle on bir kale ele geçirdikten sonra, Özek kalesini de aldı.Öte yandan Bosna beyleri de Sirem bölgesindeki bazı kaleleri ele geçirmişti.Macaristan Kralı II. Lajos'un liderliğindeki ordu ile Tuna kıyısındaki Mohaç düzlüğünde karşılaşan Osmanlı ordusu, 29 Ağustos 1526 günü yapılan muharebeyi kazanarak Doğu Avrupa'daki Macar direncini kırdı.Lajos ise muharebeden kaçan bazı askerlerle birlikte bataklıkta boğularak hayatını kaybetti.Osmanlı ordusu yürüyüşüne devam ederek, 20 Eylül günü Budin'e girdi.Şehrin anahtarını alan ve yaklaşık on dört gün boyunca kral sarayında kalan Süleyman, dönüşte Segedin ve bazı şehirleri de alarak 21 Eylül'de Peşte'ye geçti ve Macaristan'ın başına Erdel Voyvodası János Szapolyai'yi getirdi.Macaristan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanması ve Fransız-Osmanlı ittifakıyla 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve yaklaşık yedi ay süren sefer sonunda, 13 Kasım 1526 tarihinde İstanbul'da zafer alayı düzendi.1526-27 yıllarında, Anadolu'da çıkan Baba Zünnun ile Kalender Çelebi isyanları; 1527 yazında bastırıldı. Birkaç ay sonra İranlı Molla Kaabız, vaazlarında İsa peygamberin bütün peygamberlerden üstün olduğu fikrini dile getirdiğinden Sünni ulemanın tepkisini çekti ve bu sebeple divanda yargılandı.Ancak fikirlerinden vazgeçmeyen Molla Kaabız idam edildi.Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın kardeşi Avusturya Arşidükü Ferdinand, János Szapolyai'nin krallığını tanımayarak kendini Macaristan Kralı ilan etti. Kısa bir süre sonra Ferdinand, János Szapolyai'nin kuvvetlerini yenilgiye uğratarak Budin'i ele geçirdi ve vergi ödemesi karşılığında kendisinin Macaristan Kralı olarak tanınmasını istedi.Ancak bunu reddeden Süleyman, 10 Mayıs 1529'da yeni bir sefere çıkarken, Sadrazam İbrahim Paşa'ya da serasker unvanı verdi.Kısa süre sonra Budin teslim oldu ve yönetimi tekrardan János Szapolyai'ye verildi. Hemen ardından Estergon'u almayı başaran Osmanlı ordusu, 1529 eylülünde Viyana'yı kuşattı. Ancak hava şartlarının elverişsizliği ve mühimmat bakımından kuşatma için hazırlıksız olunması sebepleriyle kuşatma kaldırıldı ve ordu, 16 Aralık 1529'da İstanbul'a döndü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder