Translate

6 Temmuz 2013 Cumartesi

Canberdi Gazali İsyanı

Eylül 1520'de I. Selim vefat etti ve yerine I. Süleyman geçti. Sultan Süleyman'ın tahta geçtiğini bildiren bir mektup alan Canberdi Gazali, Süleyman'ın hükümdarlığını tanımadı. Şam taraflarında adına hutbe okutmaya, para bastırmaya ve Osmanlı karşıtı birtakım insanları etrafında toplamaya başladı. Melik Eşref ("en soylu kral") unvanıyla hükümdarlığını ilan ederken, kendisiyle birlikte hareket etmesi için Safevî Devleti hükümdarı Şah İsmail ve Hayır Bey'e mektup göndererek yardımlarını istese de karşılık bulamadı.Öte yandan Hayır Bey, İstanbul'a gönderdiği gemilerle durumu padişaha bildirirken, beraberinde Gazali'nin kendisine gönderdiği mektupları da yolladı.Gazali, Memlük Sultanlığı'nı yeniden kurmak amacıyla Arap, Çerkez, Kürt ve Türklerden oluşan yaklaşık on beş bin piyade ve atlı ile altı yüz tüfekçi ve birkaç toptan meydana gelen kendi güçlerini oluşturdu. Bu güçlerle birlikte Canberdi Gazali; çevre şehirlerde haraç toplamaya, birtakım karışıklıklar çıkarmaya ve devletin kanunlarına aykırı davranmaya başladı. İsyancılar kısa bir süre sonra, Halep Beylerbeyi Karaca Ahmed Paşa komutasındaki askerlerin koruduğu Halep'i kuşattı.Ancak Halep'te şiddetli bir direnişle karşılaştı.Bu arada Hayır Bey, duruma kendi kuvvetleriyle müdahale etmek konusunda İstanbul'a öneride bulunsa da, buna gerek olmadığı ve Anadolu'dan sevk edilecek kuvvetlerle isyana müdahale edileceği yanıtını aldı.
Yaşananları duyan padişah, devlet adamlarının katıldığı ve kendisinin başkanlık ettiği bir kurultay kurdu. Bu kurultayda; isyanın bastırılması için üçüncü vezir Ferhad Paşa'nın görevlendirilmesi, sarayın emrindeki (kapıkulu) dörtbin yeniçeri ve Anadolu'daki Karaman ve Sivas tımarlı sipahilerini de içeren bir kısım askerlerin Suriye'ye gönderilmesi, bu kuvvetlerin Suriye'ye ulaşana kadar Zülkadriye Eyaleti'ndeki askerlerin bölgeye hareket ettirilmesi ve Macaristan ile İran sınırlarından asker çekilmemesi kararlaştırıldı. Ferhad Paşa sarayın emrindeki askerleri hazırlamak ve kontrol etmekle uğraşırken; padişah da Anadolu, Karaman ve Sivas beylerbeylerine, kuvvetlerini Suriye'ye göndermeleri ve Ferhad Paşa'nın emrinde hareket etmeleri yönünde buyruk gönderdi. Zülkadriye Beylerbeyi Şehsüvaroğlu Ali Bey'e ise Ferhad Paşa komutasındaki askerler bölgeye hareket edene kadar, vilayetteki askerlerle Halep'in savunmasına yardım etmesi emredildi. Halep'teki çatışmalar devam ederken Zülkadiriye'deki kuvvetlerin bölgeye hareket ettiğini öğrenen Canberdi Gazali, kuşatmadan vazgeçerek 1 Şubat 1521 günü Şam'a çekildi. Halep'ten ayrılmasının ardından kalenin içinde bulunan askerler de dışarı çıktı ve kaçan Canberdi Gazali ve kuvvetlerinin peşinden gitti. Şehsüvaroğlu Ali Bey'in yönetimindeki kuvvetlerle birleşen bu askerler, düşmanı Hama ve Humus'a kadar kovaladılar.Birçok adamı öldürülen Canberdi Gazali Şam'a yönelirken, Ferhad Paşa yönetimindeki askerler dahil isyanla ilgilenmesi için görevlendirilen tüm birlikler Halep'te toplandı.
Şam'da tekrardan adam toplayan Canberdi Gazali'nin üzerine Şehsüvaroğlu Ali Bey ile Karaca Ahmed Paşa'nın kuvvetleri iki kol halinde saldırdı .27 Ocak 1521'de, Şam yakınlarındaki Mastaba denen bölgede yapılan çarpışmalar sonucunda Canberdi Gazali'nin kuvvetlerinin yenilmesiyle isyan bastırıldı.Gazali, kendi adamlarından biri tarafından öldürüldü.1522 yılında İstanbul'a dönen Ferhad Paşa, Gazali'nin başını da yanında götürdü.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder