ABBASİ HALİFESİ HARUN REŞİD

(d. 17 Mart 763 - ö. 24 Mart 809) beşinci ve en tanınmış Abbasi halifesidir. 763de babası Mehdi'nin o zaman bulunduğu İran'da (modern Tahran yakınlarında) bulunan Rey şehrinde doğdu. 786'da halife olan kardeşi Hadi'nin ölmesi üzerine Halifeliğe geçti. Hayatının çoğunu Bağdat'ta ve hilafetinin sonlarında yerleştiği Rakka şehrinde geçirdi. 24 Mart 809'da Horasan'da Tus şehrinde öldü ve orada toprağa verildi. Harun Reşid'in halifelik döneminde Abbasiler çok büyük askerî, siyasal, kültürel ve bilimsel gelişmeler kaydettiler.
Halîfe Hârûn Reşîd bir gün Behlül Dana ile sohbet ederken; -Ey Behlül! Sana sarayımda bir oda ve hizmetçiler vereyim. Yeter ki bu eski elbiselerden kurtul. Yenilerini giy. İnsanlar arasına karış, der. Bunun üzerine Behlül; -Müsâde ederseniz bir danışayım, der. Halîfe; -Kime danışacaksın, kimsen yok ki? diye cevap verince. Behlül de;
-Ben danışacağım yeri biliyorum, der ve padişahın huzurundan ayrılır. Hârûn Reşîd arkasından adamlar salıp danışacağı yeri öğrenmek ister. Behlül gide gide şehir dışında bir mezbahaya ulaşır. Başını eğip bir şeyler dinlermiş gibi yapar. Kendi kendine bir şeyler söylenir. Daha sonra oradan ayrılır. Sultanın adamları ondan önce saraya dönüp hâdiseyi halîfeye bildirmişlerdir. Behlül huzûra girince, halîfe Hârûn Reşîd ona; -Ey Behlül! Söyle bakalım vereceğin cevâbı, diye sorar. Behlül; -Danıştım efendim. Lâkin insanlar arasına karışmam mümkün değil, der. Halîfe heybetle; -Ey Behlül! Sen gidip çöplere danışmışsın, haberim oldu, der. Behlül de; -Doğru söylüyorsun, çöplere danıştım. Onlar da bana Ey Behlül! Biz de vaktiyle en güzel ve nefis yiyecekler idik. Bütün güzellikler bizde idi. Sevgi ve itibarımız çoktu. Ne zaman ki insanlar arasına karıştık. İşte bu hâle geldik. Çöpe atıldık. Sen de sakın insanların arasına karışma,dediler. Bu sözlerdeki ince mânâları anlayan Hârûn Reşîd: "Haklısın." deyip düşüncelere dalar.
Harun Reşid ve halifelik döneminde kendi hayatı ve saray hayatı hakkında birçok söylentiler, hikâyeler ve masallar yazıya kaydedilmiş ve bunlar popüler halk arasında yaygınca söylenip zamanımıza gelmiştir. Bunlardan bazıları gerçek olmalarına rağmen büyük bir kısmı da temelinde bazı gerçekler yatmakla beraber büyük ölçekte hayal mahsulleridir.